Waterstof

Beschikbaarheid

In 2020 was er één waterstof bestelauto beschikbaar op de markt: de Renault Kangoo ZE Hydrogen. Renault zou in 2020 de Master ZE Hydrogen op de markt brengen, maar de introductie is uitgesteld tot 2021. Daarnaast heeft Mercedes-Benz in 2018 een prototype Sprinter op waterstof gepresenteerd, de F-Cell. Tot op heden is niet duidelijk of en wanneer dit model op de markt gaat komen. Peugeot, Citroën en Opel (onderdeel van de Stellantis groep) hebben aangekondigd eind 2021 waterstof bestelauto’s op de markt te brengen. Dit worden waterstof-varianten van respectievelijk de E-Expert, E-Jumpy en de Vivaro-E.

Figuur 17: Aantal beschikbare modellen waterstof bestelauto’s [websites van Renault en Holthausen]

Betaalbaarheid en functionele specificaties

Voertuigen met een brandstofcel zijn in vergelijking met conventionele voertuigen nog maar kort op de markt. De TCO is momenteel nog relatief hoog; verwacht mag worden dat, door opschaling en ontwikkelingen op het vlak van de brandstofcel en de kosten van waterstofproductie, de TCO de komende jaren nog aanzienlijk zal veranderen.

Selectie bestelauto waterstof

Voor de energiedrager waterstof is gekozen voor de Renault Kangoo ZE Hydrogen als representatieve bestelauto. De voor de TCO relevante specificaties van het voertuig zijn samengevat in onderstaande tabel.

De Renault Kangoo ZE Hydrogen heeft vergelijkbare specificaties als die van een conventioneel voertuig. Het laadvolume van de Renault Kangoo ZE Hydrogen bedraagt 3,9 m³. De waterstofinstallatie voegt 110 kg toe aan het gewicht van de auto. Daarmee levert de auto levert 110 kg aan laadvermogen in ten opzichte van het elektrische model en 180 kg ten opzichte van het dieselvoertuig. Er wordt wel gewerkt aan oplossingen om de waterstoftank op een andere plek dan de laadruimte te herbergen.

Resultaten

Figuur 18 geeft de TCO weer van waterstof bestelvoertuigen. Een aantal kernobservaties is:

• Waterstof bestelvoertuigen zijn voor de ondernemer aanzienlijk duurder dan de dieselvariant. Dit heeft vooral te maken met de hogere aanschafprijs. Door het ontbreken van BPM en het lagere MRB-tarief voor ondernemers bij conventionele bestelauto’s bieden de vrijstellingen voor rijden op waterstof geen extra voordeel meer.
• Qua brandstofkosten is waterstof goedkoper dan diesel, onder de geldende aannames.

De TCO per kilometer zoals berekend in figuur 18 is op basis van de gemiddelde jaarkilometrage van een bestelauto (CBS-2, 2020). Bestelauto’s worden echter voor veel verschillende doeleinden ingezet, waardoor soms uitzonderlijk veel en andere keren uitzonderlijk weinig wordt gereden. Figuur 19 toont de TCO per kilometer bij verschillende jaarkilometrages, van 5.000 tot 50.000 kilometer per jaar.

Daarnaast wordt een curve getoond waarbij rekening is gehouden met de Subsidieregeling Emissieloze Bedrijfsauto’s (SEBA). Hier wordt uitgegaan van een korting van 10% op de aanschaf (excl. BTW incl. BPM) met een maximum korting van € 5000. Een aantal kernobservaties is:

• Ook bij hoge jaarkilometrages blijft waterstof duurder dan diesel; de voordelen van MRB-vrijstelling en lagere brandstofkosten wegen niet op tegen de hoge aanschafprijs.
• Met de SEBA zal in het geval van de waterstof bestelauto geen break-even punt worden bereikt voor de gestelde jaarkilometrages. Wel is er een zeer duidelijke verlaging in de kosten te zien, waardoor de kosten bij hoge jaarkilometrages dichtbij de dieselreferentie komen.

Figuur 18: TCO-resultaten voor waterstof bestelauto's in het kleine segment vergeleken met diesel en elektrische bestelauto's

Figuur 19: TCO per kilometer bij verschillende jaarkilometrages voor waterstof bestelauto's in het kleine segment met diesel als referentie