Waterstof
Beschikbaarheid
In Nederland worden enkele waterstofbussen in de dienstregeling ingezet. Vooral in gebieden waar de inwonersdichtheid laag is en waar dorpen ver uit elkaar liggen, zijn waterstofbussen een populair alternatief voor elektrische bussen:
- Sinds eind 2019 rijden er in Groningen en Drenthe onder vervoerbedrijf Qbuzz 22 waterstof-elektrische bussen.
- Sinds 8 juli 2020 rijdt Connexxion met vier waterstofbussen op R-net lijn 436 in de concessie Hoeksche Waard - Goeree-Overflakkee.
De marktontwikkeling van waterstofbussen is minder ver dan voor elektrische bussen. Dit ziet men ook terug in het aantal beschikbare modellen. Het gaat hier eigenlijk doorgaans om kleine pilotseries (de prototypefase is inmiddels gepasseerd). Bekende merken en modellen zijn onder andere:
- Van Hool: A330
- VDL: Citea SLF-120 Electric H2
Betaalbaarheid en functionele specificaties
Selectie bus waterstof
De TCO wordt berekend voor een 12 meter waterstofbus, die wordt ingezet als stadsbus in het openbaar vervoer en een gemiddeld jaarkilometrage van 100.000 km heeft. Als representatieve bus op waterstof dient een Van Hool A330. De bussen zijn uitgerust met de nieuwste Fuel Cell module van Ballard Power Systems en een elektrische tractiemotor van Siemens met 210 kW vermogen. Aannames over aanschaf en verbruik volgen hieronder.
| Eenheid | Diesel | |
|---|---|---|
| Merk en model | Van Hool A330 | |
| Uitvoering | 12m stadsbus/streekbus (2 assen) | |
| Actieradius | Km | Circa 400 km (bij een tankinhoud van 38,2 kg en een verbruik van ca. 8 kg/100km) |
| Laad-/vultijd | Mins | 8 mins (bij vulsnelheid van 1,5 kg/min) |
| Vervoerscapaciteit | #zitplaatsen / # staanplaatsen / #rolstoelplaatsen | Totaal circa 75 (29 / 46-49 / 2) |
De volgende observaties kunnen worden gemaakt:
- De actieradius van de elektrische Citea is met circa 375 kilometer ongeveer de helft van een vergelijkbare dieselbus (700 km).
- De vultijd is wel wat langer dan bij een dieselvoertuig (uitgaande van een vulsnelheid van 1,5 kg/min).
- De vervoerscapaciteit is vergelijkbaar met een elektrische bus: 75 personen vergeleken met 100 personen voor diesel (25% minder).
Resultaten
Figuur 40 laat de kosten per kilometer zien voor een 12 meter waterstofbus (in vergelijking met de 12 meter varianten op basis van de overige energiedragers). De infrastructuurkosten zijn opgenomen in de brandstofkosten, omdat deze in de praktijk vaak met elkaar worden verrekend. De volgende observaties zijn te maken:
- De TCO van waterstofbussen is bijna tweemaal hoger vergeleken met diesel.
- De grootste kostenpost voor de operatie van een 12 meter waterstofbus zijn de aanschaf- en de brandstofkosten. Aanschafkosten bedragen circa € 0,75 per kilometer, brandstofkosten circa € 0,47 per kilometer.
- Ook de onderhoudskosten voor waterstofbussen zijn met € 0,30 per kilometer hoger dan bij de overige varianten. Dit komt omdat de waterstofinstallatie vaker controle en vervanging vraagt;
- De overige kosten, voor verzekering en MRB, zijn relatief laag.