Praktijkvoorbeeld Aanpassing (online) kaarten bij tijdelijke aanpassingen aan wegennet bij renovatie Velsertunnel

De Velsertunnel werd vanaf 15 april 2016 voor negen maanden volledig afgesloten voor verkeer. Om de regio IJmond toch bereikbaar te houden, legde Rijkswaterstaat in de regio een tijdelijk wegennet aan. Weggebruikers gebruiken steeds vaker navigatie, routeplanners en verkeersapps. Voor de omgeving (weggebruikers, bedrijfsleven, publiekstrekkende locaties) was het daarom erg belangrijk om over ten minste één online routeplanner te beschikken die ook na tunnelsluiting de correcte reisinformatie gaf.

Maar alle navigatiesystemen, online kaartmateriaal en verkeersapps met actuele verkeersinformatie en kaartmateriaal zijn van marktpartijen. Daarom is er samengewerkt met HERE, een marktpartij, om een routeplanner aan te bieden die rekening hield met de afsluitingen rondom de Velsertunnel.

Uitvoering

Voor de renovatie van de Velsertunnel is er een uitgebreide inventarisatie gedaan bij de grootste leveranciers van online kaartmateriaal naar de (on)mogelijkheden bij de markt om het tijdelijke wegennet rond de afgesloten Velsertunnel actueel weer te geven.

Het resultaat van deze zoektocht is een overeenkomst met de marktpartij HERE waarbij zij per 15 april 2016 hun online routeplanner aanpasten naar de actuele situatie. Als ‘tegenprestatie’ nam het project de website www.here.com in haar communicatie mee richting weggebruikers en stakeholders.

Resultaat

Van deze maatregel is het niet mogelijk om een meetbaar bereik en effect op te geven. De maatregel leverde in ieder geval een belangrijke bijdrage aan het creëren van draagvlak voor de tunnelsluiting bij de stakeholders in de regio. Het met zekerheid beschikken over een correcte routeplanner was voor het bedrijfsleven en publiekstrekkende locaties noodzakelijk en het project droeg met deze maatregel hieraan bij.

Stakeholders reageerden positief en de maatregel leidde ook tot aanknopingspunten om samen na te denken over een slimme communicatie richting hun bezoekers, werknemers en leveranciers.

Update

De afgelopen jaren zijn er ook steeds meer mogelijkheden gekomen om live verkeersinformatie en actuele afsluitingen op te nemen in online navigatiediensten. Dit maakt het ook mogelijk om kortdurende afsluitingen, bijvoorbeeld nachtwerkzaamheden of een evenement, op te nemen in online navigatiesystemen die weggebruikers voor en tijdens hun reis gebruiken. Op dit moment gebeurt er nog veel handmatig via marktpartijen die kaartmateriaal kunnen aanpassen. Naar verwachting automatiseert dit proces zich de komende jaren. In de toekomst wordt het hiermee ook mogelijk om verkeer te sturen, denk aan het tegengaan van sluipverkeer door weerstanden te creëren. De technologie daarvoor is momenteel in ontwikkeling. De laatste ontwikkelingen zijn beschreven in de factsheet Actuele navigatiekaarten.

Aandachtspunten bij inzet elders

De maatregel, of de leerervaringen daarvan, is inzetbaar bij projecten van Rijkswaterstaat (en andere wegbeheerders) die te maken hebben met een (tijdelijke) aanpassing van het wegennet. Hierbij zijn de tools vaak van marktpartijen. Toch kun je hier als overheidsorganisatie op sturen. Dit valt te overwegen als het correct krijgen van informatie van belang is om de doorstroming te bevorderen en knelpunten te voorkomen.

De marktpartijen zijn volop in beweging en de mogelijkheden tot actueel aanpassen van het kaartmateriaal zijn steeds groter. Ieder project zou dus kennis moeten nemen van de actuele mogelijkheden en daarop inspelen. Als de markt in staat is de aanpassingen zelf door te voeren, is inmenging van de overheid niet meer nodig.

Daarnaast zijn er de volgende aandachtspunten:

  • ‘Need to have’ Smart Mobility-maatregel: het probleem van onjuist kaartmateriaal (bij bijvoorbeeld de aanleg van een tijdelijk wegennet) bij de markt is niet op te lossen met traditionele mobiliteitsmaatregelen.
  • De grote partijen: het online kaartmateriaal en de verkeersapps zijn gebaseerd op het kaartmateriaal van Apple, TomTom, Google, HERE of Open Street Map (OSM). Wil je invloed uitoefenen op kaartmateriaal, heb je altijd te maken met meerdere digitale kaarten. Het aanpassen van deze kaarten gaat (bijna) altijd via een intermediair. Lees voor meer informatie hierover de factsheet Actuele navigatiekaarten.
  • (Online) kaartmateriaal, apps versus in-car navigatie: er bestaat een groot verschil in de mogelijkheid tot het aanpassen van (online) kaartmateriaal, verkeersapps en in-car navigatie. De wereld van de in-car navigatie is nog een stuk complexer dan die van het (online) kaartmateriaal en apps. Begin je proces bij het laaghangend fruit en dus niet bij de navigatie. HERE paste in 2016 voor de renovatie Velsertunnel alleen hun online routeplanner aan. Doordat nieuwe auto’s in toenemende mate beschikken over de mogelijkheid Over The Air (OTA) updates te ontvangen wordt het verschil wel kleiner.
  • Technische mogelijkheden: iedere marktpartij heeft een eigen werkwijze. Voor de renovatie Velsertunnel paste alleen HERE hun online routeplanner aan. De overige partijen bleken hiertoe technisch niet in staat of niet toe bereid.

Contactpersoon/meer informatie

Neem contact op met het adviesteam Slim Reizen.