Factsheet In-car parkeerinformatie

Om dit mogelijk te maken is het belangrijk dat relevante data open toegankelijk is, waardoor het geïntegreerd kan worden in navigatiediensten. Parkeerdata wordt ontsloten via het Nationaal Parkeer Register (NPR), opgesteld door de RDW in opdracht van de SHPV. De RDW publiceert deze op de website https://opendata.rdw.nl/. Deze openbare parkeerinformatie bestaat uit statische en dynamische parkeergegevens ^[2]. Statische parkeergegevens zijn bijvoorbeeld locatie en capaciteit van de parkeerlocatie, tarieven, openingstijden, precieze locaties van in- en uitgangen en doorrijhoogtes. Dynamische parkeergegevens zijn het actuele aantal beschikbare parkeerplekken. Dit wordt gemeten door bijvoorbeeld tellussen, slagbomen of camerasystemen.

Gemeenten leveren de parkeerdata aan. De voornaamste afnemers van de data zijn private ondernemingen zoals navigatie- of MaaS-dienstverleners, die de data kunnen inzetten voor de dienstverlening naar hun klanten. Voor MaaS zijn met name de verblijfsrechten van deelmobiliteit belangrijk: voor gebruikers van deelmobiliteit is het belangrijk om te weten waar ze het voertuig moeten of mogen parkeren ^[3].

Stand van zaken

Op dit moment beschikken nagenoeg alle navigatiesystemen over een optie om naar een parkeergarage of parkeerterrein in de buurt van de eindbestemming te navigeren. Voor veruit de meeste parkeergelegenheden, zowel publieke als private parkeerplaatsen, is de statische informatie zoals openingstijden en tarieven inmiddels online beschikbaar, via de website https://opendata.rdw.nl/ ^[8]. Dit geldt (nog) niet voor alle dynamische data. Voor het ontsluiten van dynamische data hebben bedrijven en overheden, op initiatief van de minister van Infrastructuur en Waterstaat, de landelijke Standaard voor Publicatie Dynamische Parkeerdata gedefinieerd voor parkeerlocaties en straatparkeren. Het doel hiervan is dat alle partijen die betrokken zijn bij parkeerdata, van leverancier tot navigatiedienst, dezelfde data kunnen gebruiken. Sinds december 2021 publiceert en beheert het CROW deze standaard.

Effecten

Bereikbaarheidseffecten

Het belangrijkste effect op de bereikbaarheid is een reductie van zoekverkeer. Uit onderzoek blijkt dat het zoekverkeer 5 tot 20% kan worden gereduceerd als de automobilist weet waar hij moet zijn en informatie heeft over zaken als tarief, openingstijden, aansluiting op het OV en dergelijke ^[8]. Hierdoor reduceert het onnodig gebruik van wegcapaciteit, wat leidt tot een betere bereikbaarheid.

Ook kan de navigatiedienst automobilisten duurzame reisopties voorleggen. Zo kan zo'n dienst bijvoorbeeld de optie voorleggen om te parkeren op een P+R en het laatste stukje per OV te reizen, in plaats van een parkeerplek te zoeken vlakbij de bestemming. Anderzijds is het mogelijk dat het reduceren van zoektijd bij de bestemming leidt tot een positievere perceptie van autogebruik. Veel mensen associëren parkeren met irritatie, met name het niet beschikbaar zijn van parkeerplekken ^[5]. Als deze factor wordt gereduceerd of zelfs weggenomen, is het mogelijk dat de auto aantrekkelijker wordt. Dit kan een ongewenst effect zijn, bijvoorbeeld in stadscentra.

Duurzaamheidseffecten

De belangrijkste effecten op duurzaamheid zijn minder uitstoot en efficiënter ruimtegebruik.

Doordat een auto minder lang rondrijdt, stoot de auto minder uit. MuConsult schat in hun onderzoek uit 2018 in dat zoekverkeer in de grote steden (G40) op jaarbasis leidt tot een uitstoot van ruim 16 miljoen kg CO₂, ruim 16.000 kg NO_x en ruim 2000 kg fijnstof ^[8]. Naast uitstoot van schadelijke stoffen, zorgt een rondrijdende auto ook voor overlast voor de omgeving, bijvoorbeeld stank- of geluidsoverlast ^[7].

Verbeterde parkeerinformatie kan ook leiden tot efficiënter ruimtegebruik. Parkeerplaatsen nemen veel ruimte in beslag: als deze ruimte efficiënter wordt gebruikt, staan er minder auto's op straat geparkeerd en kan de parkeerruimte (tijdelijk) voor andere doelen ingezet worden. Volgens het onderzoek van MuConsult is de ruimteclaim van parkeren in de grote steden ruim 3300 hectare ^[8].

Verkeersveiligheidseffecten

Naar verwachting verbetert de verkeersveiligheid door de verbeterde parkeerinformatie, door minder auto's op de weg en minder ergernis.

Doordat automobilisten rechtstreeks kunnen navigeren naar een beschikbare parkeerplek, spenderen zij minder tijd op de weg. Door dit reduceren van zoekverkeer zijn er minder auto's op de weg, wat de verkeersveiligheid ten goede komt ^[7]. Daarnaast kan verbeterde parkeerinformatie leiden tot minder ergernis bij automobilisten en bijkomend gevaarlijk rijgedrag. Veel mensen associëren parkeren met irritatie ^[5], de zoektocht naar een parkeerplek levert ergernis op ^[7]. Dit kan zorgen voor agressief rijgedrag ^[9]. Als de automobilist niet hoeft te zoeken naar een parkeerplek, voorkomt dat ergernis en bijbehorend agressief rijgedrag.

Lange termijn

Op de lange termijn kan verbeterde en up-to-date parkeerinformatie leiden tot minder vraag naar parkeerplekken. Door efficiënter ruimtegebruik kan parkeerruimte voor andere doelen ingezet worden. Op de lange termijn zouden deze parkeerplekken definitief getransformeerd kunnen worden, zodat er ruimte ontstaat voor andere functies.

Volgens het onderzoek van MuConsult leidt een hoger oordeel over de kwaliteit van een winkelcentrum tot een hogere bezoekkans van dat winkelcentrum. Aangenomen dat een verbeterde parkeerinformatie leidt tot een hoger oordeel over parkeren, zorgt verbeterde parkeerinformatie dus voor meer bezoekers voor de locatie. Meer bezoekers zorgen voor meer levendigheid en, door een hogere omzet voor ondernemers ^[8], voor een aantrekkelijke plek om te vestigen voor bijvoorbeeld winkels.

Variabelen die van invloed zijn op effecten

Er zijn verschillende variabelen denkbaar die invloed kunnen hebben op de effecten:

• Aantal diensten dat parkeerinformatie aanbiedt: er zijn verschillende diensten beschikbaar die navigatie aanbieden. Het grootste effect van in-car parkeerinformatie kan bereikt worden door invoer op alle beschikbare navigatiediensten, zodat je de meeste gebruikers bereikt.
• Gebruik door automobilist: de effecten zijn afhankelijk van de mate van gebruik door automobilisten.
• De hoeveelheid en kwaliteit van de beschikbare data: om automobilisten accurate informatie te geven over beschikbare parkeerplekken, is het belangrijk dat zoveel mogelijk data opgenomen is in het NPR. Deze data moeten ook van goede kwaliteit (en up-to-date) zijn.
• Uitstoot van auto's: brandstofauto's kunnen een hogere of lagere uitstoot hebben dan de emissiewaarden die zijn gebruikt in het onderzoek van MuConsult. Het effect op de uitstoot door het verminderen van zoekverkeer is afhankelijk van de uitstoot van de gebruikte auto's. Ook de overlast is ervan afhankelijk. Een elektrische auto stoot niets uit en is stiller dan een brandstofauto.
• Flankerend beleid: om te voorkomen dat de auto aantrekkelijker wordt door het wegnemen van de irritatie van het zoeken, kan flankerend beleid ingevoerd worden om de auto minder aantrekkelijk te maken. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan hogere parkeertarieven.

Kosten

De kosten voor deze maatregel gaan met name over het verzamelen en ontsluiten van de juiste data. Dit gebeurt via het NPR, beheerd door de RDW. Ten eerste de statische data, waaronder locaties, capaciteit, tarieven en voertuigbeperkingen. Als deze data eenmaal verzameld is, moet het beheerd worden en geüpdatet waar nodig.

Voor het verkrijgen en ontsluiten van dynamische data moet het mogelijk zijn om de actuele bezetting te monitoren. Mogelijkheden hiervoor zijn bijvoorbeeld slagbomen, camera's en tellussen. Deze toepassingen moeten worden geïnstalleerd of aangepast aan de nieuwe functie. Bij parkeergelegenheid 'achter slagbomen' (zoals garages of openluchtparkeerterreinen met slagboom) kan de slagboom (Parkeer Management Systemen) toegerust worden op het verzamelen en ontsluiten van de benodigde data. Bij straatparkeren is het wellicht nodig camera's en tellussen te installeren. Deze toepassingen moeten ook onderhouden worden.

Geraadpleegde bronnen

1. Informatie Programma Kwaliteitsverbetering Parkeerdata 2019-2023 (SHPV & IenW, 2020)
2. https://www.nationaalparkeerregister.nl/open-parkeerdata
3. https://shpv.nl/dienst/parkeerdata/data-afnemen-hoe-en-waarom/
4. https://vexpan.nl/nieuws/nieuwe-landelijke-standaard-voor-publicatie-dynamische-parkeerdata/
5. https://www.mobiliteitsplatform.nl/artikel/parkeerbeleid-kan-vaak-beter
6. https://www.ad.nl/tv-en-radio/amsterdam-zet-nieuwe-stap-in-open-data-ook-real-time-route-en-parkeerinformatie~abab0607/
7. https://www.datapedia.nl/datatop15/node/11-Dynamisch-parkeren/565
8. Onderzoek maatschappelijke baten open parkeerinformatie (MuConsult, 2018)
9. https://swov.nl/nl/factsheet/riskant-verkeersgedrag-verkeersagressie-en-veelplegers

Contactpersoon/meer informatie

Neem contact op met het adviesteam Slim Reizen.