Generatoren Handel Dienst Overheid (HDO)

Generatoren worden heel breed ingezet voor stroomvoorziening op plaatsen waar geen netspanning beschikbaar is, bijvoorbeeld bij evenementen, in de industrie en in de bouw. Dieselaggregaten worden voor grotere vermogens (> 3 kVA) het meest gebruikt. Daarnaast zijn er ook modellen die draaien op benzine, elektriciteit, waterstof en mogelijk ook high-blend biobrandstof. Ook worden er hybride oplossingen aangeboden, bijvoorbeeld een combinatie van batterij-elektrisch en diesel.

Conventioneel (benzine, diesel, LPG)

Mobiele aggregaten voor commerciële doeleinden zijn voor het overgrote deel dieselaggregaten. Dieselaggregaten zijn beschikbaar in verschillende merken en vermogens. De vermogens lopen uiteen van 4,5 tot 2.000 kVA (~3,5 tot 1.600 kWe effectief geleverd elektrisch vermogen).

Gasvormig (CNG, LNG)

Aggregaten op aardgas zijn minder gebruikelijk dan dieselaggregaten, maar ze zijn wel beschikbaar, bijvoorbeeld modellen van CAT of WFM. Net als bij diesel is er een groot bereik aan vermogens beschikbaar, tot ruim 1.800 kVA. Aggregaten op aardgas hebben als voordeel dat de brandstofkosten lager zijn dan die van dieselaggregaten. Ze worden echter als minder veilig en minder betrouwbaar beschouwd dan een dieselaggregaat. [WarrenCAT, 2019]

Elektrisch

Batterij-elektrisch

Verschillende bedrijven, bijvoorbeeld GreenBattery en Bredenoord [Bredenoord, 2020] [Green Battery, 2020], bieden accu-elektrische generatoren aan. Hun vermogen is vaak kleiner dan die van dieselaggregaten. Ook zijn ze door het zware gewicht van de batterijen minder goed toe te passen. Er bestaan echter ook voorbeelden met een hoog vermogen, zoals de Big Battery Box van Bredenoord (600 kWh) of de grote uitvoeringen van GreenBattery:

• Er is een model beschikbaar met een vermogen van 50 kVA (80 kVA piekvermogen) en een capaciteit van
  300 kWh;
• Daarnaast zijn er modellen met een piekvermogen van 250 kVA en een batterijcapaciteit van 420 kWh. Deze oplossing wordt net als de Big Battery Box van Brendenoord vooral gebruikt in combinatie met zonne- of windenergie om pieken en dalen op te vangen. Deze accupakketten zijn in staat een hoog vermogen te leveren, bijvoorbeeld om (voor een beperkte tijdsduur) grote pieken te kunnen opvangen, maar ontladen daardoor wel in één à twee uur tijd. De batterijen kunnen echter door snelladen weer in enkele uren worden opgeladen.

Hybride-elektrisch

Behalve volledig elektrische aggregaten, bestaan er ook hybride aggregaten. Dit is een combinatie van een dieselaggregaat met een accupakket, eventueel aangevuld met zonnepanelen. Deze hybride oplossingen worden onder andere aangeboden door Bredenoord en De Groene Aggregaat, met systeemvermogens tussen de 5 en 100 kVA [Bredenoord-01, 2020] [De Groene Aggregaat, 2020].

Ook zonder zonnepanelen kunnen hybride aggregaten een brandstofbesparing realiseren, door bij lagere energievraag de dieselgenerator af te schakelen (een dieselmotor heeft een lager rendement bij lage lasten). Door toevoeging van zonnepanelen (tot 150 m² op basis van een 20-voets container systeem; zie het onderstaande figuur) kan een besparing tot 95% worden gerealiseerd volgens fabrieksopgave. Hybride aggregaten worden vaak aangeboden in combinatie met gebruik van high-blend biobrandstoffen, bijvoorbeeld 100% HVO.

Figuur 1: Mobile Solar Plant van Bredenoord [Bredenoord-01, 2020]

Waterstof

Een stroomaggregaat op waterstof gebruikt in plaats van diesel waterstof om stroom op te wekken. De grootte van het systeem (inclusief de brandstoftanks) is vergelijkbaar met die van een dieselaggregaat. Ook de inzetbaarheid is vergelijkbaar: op een volle tank (twaalf gasflessen waterstof) kan het aggregaat circa 30 uur onafgebroken draaien. De huidige stroomaggregaten op waterstof zijn beschikbaar als prototypes met een vermogen van 5 of 17,5 kVA [Stimular.nl, 2020].

In december 2019 heeft start-up Dens (Dutch Energy Solutions) de eerste generator op de markt gebracht die elektriciteit opwekt op basis van hydrozine (mierenzuur), met een vermogen van 25 kW [DENS, 2019] In de generator wordt het mierenzuur omgezet in waterstof, dat vervolgens weer wordt omgezet in stroom. Dens deed in 2018 al ervaring op met de generator tijdens een pilot in samenwerking met bouwbedrijf BAM Infra. Met een generator die werd gevoed door een flinke hydrozinetank leverde Dens twee weken lang stroom bij de verbouwing van de N211 bij Den Haag.

Vloeibare biobrandstoffen (hoge mixen)

De waterstof aggregaten die nu ontwikkeld zijn (door Bredenoord, Nedstack en Wolter & Dros) kunnen in principe bio-ethanol als brandstof gebruiken. Het apparaat zet de ethanol om in waterstof, dat vervolgens naar de brandstofcellen gaat. Een voordeel van het gebruik van bio-ethanol is dat de energiedichtheid hoog is, waardoor het aggregaat langer op een volle tank kan draaien dan wanneer er waterstof wordt gebruikt. Het systeem zet 40% van de energie in de brandstof om in elektriciteit [Stimular.nl, 2020].

Ook zijn er dieselaggregaten beschikbaar die op 100% HVO draaien [Bredenoord-02 2020] [Leeborent, 2020]. Echter, 100% HVO (HVO100) heeft een andere specificatie dan reguliere diesel: HVO moet voldoen aan de EN15940 specificatie voor paraffinische dieselolie; diesel moet voldoen aan EN590. Niet alle dieselmotoren zijn door de fabrikant vrijgegeven voor EN15940, maar fabrikanten zijn hier wel mee bezig, en steeds meer motoren worden voor EN15940 vrijgegeven. Een 20- tot 50-procent blend van HVO in diesel voldoet wel aan de EN590 norm en is dus officieel toegelaten voor alle dieselmotoren [Grondig, 2018].