Gasvormig

Beschikbaarheid

In 2019 waren er acht modellen CNG trucks en vijf modellen LNG trucks beschikbaar op de Nederlandse markt [NGVA Europe, 2019³¹. De afgelopen twee jaar zijn er netto één CNG-model (Iveco Stralis NP400) en twee LNG-modellen van Volvo (FE en FM LNG) bijgekomen. Alle gevonden modellen zijn zware trekkers. Dit geeft aan dat LNG trucks en CNG trucks vooral voor de lange afstand worden ingezet en dat is ook logisch; deze trekkers zijn in aanschafprijs ongeveer 40% duurder, maar voor wat betreft de brandstofkosten zo’n 30% (CNG) tot 40% (LNG) voordeliger dan de dieselvarianten. Om de extra investering in het voertuig terug te verdienen, is het zaak om veel kilometers te rijden. Voor de korte termijn helpt het dat er voor trucks op LNG en CNG tot eind 2023 geen Maut op de Duitse wegen betaald hoeft te worden (DVZ, 2021). De besparing voor transportbedrijven kan, afhankelijk van de gewichtsklasse, oplopen tot 18,7 eurocent per kilometer. Een transportondernemer die veel kilometers op de Duitse wegen rijdt, kan daardoor de extra kosten van een LNG truck al binnen twee jaar terugverdienen (Transport-Online, 2021).

Het is relevant te vermelden dat er naast de zogenaamde mono-fuel trucks door een aantal fabrikanten ook met dual-fuel motoren wordt geëxperimenteerd. De dual-fuel motor blijft in feite een volwaardige dieselmotor (met bijbehorend gunstig rendement en brandstofverbruik), maar een deel van de dieselbrandstof wordt vervangen door LNG. De prestaties van de truck blijven daarbij min of meer gelijk. Als er geen LNG beschikbaar is, dan kan, zonder nadelen, gewoon op diesel worden gereden. Als er wel LNG beschikbaar is, dan bepaalt het motormanagement op ieder moment in welke mate er in plaats van diesel LNG wordt gebruikt. Gemiddeld rijdt een dual-fuel LNG truck met een mix aan brandstof in de orde van 50% LNG en 50% diesel [TNO, 2016]. Nieuwere voertuigen kunnen ook wel 80% LNG en 20% diesel halen, met grotere voordelen voor de CO₂-uitstoot.

Ondanks dat een dual-fuel motor kan bijdragen aan de transitie naar schonere brandstoffen, maakt het grote aantal variabelen (met name het vervangingspercentage) een vergelijking lastig. Dit type truck zal in deze rapportage daarom buiten beschouwing worden gelaten.

Betaalbaarheid en functionele specificaties

Selectie vrachtauto‘s gasvormig

Als representatieve vrachtauto is de Iveco Stralis trekker gekozen. Deze is zowel in CNG- als in LNG-uitvoering beschikbaar en komt qua specificaties het dichtst in de buurt van de conventionele DAF FT CF trekker. In tabel 18 worden de belangrijkste kenmerken van deze trekkers vermeld.

Resultaten

Figuur 35 toont de TCO van een CNG en LNG vrachtauto in vergelijking met diesel op basis van bovenstaande aannames en uitgangspunten:

• De totale kosten per kilometer van een CNG vrachtauto zijn iets hoger dan die van een dieseltruck. Dit is vooral terug te leiden tot de hogere aanschafkosten (circa € 30.000-40.000 meerkosten). De kosten voor onderhoud, verzekering en MRB zijn vergelijkbaar. De meerkosten van het voertuig laten zich ook niet (snel) terugverdienen met de iets lagere brandstofkosten.
• Een LNG vrachtauto is ongeveer € 20.000-30.000 duurder dan een dieselvariant. De kosten voor onderhoud, verzekering en MRB zijn ook hier iets hoger door de 4-jaarlijkse keuring van de gasinstallatie en de benodigde werkplaatsvoorzieningen. Of de TCO van een LNG truck in de praktijk lager is dan die van de dieseltruck is sterk afhankelijk van het verschil in brandstofprijzen. De afgelopen jaren viel de TCO de ene keer iets voordeliger uit en de andere keer iets nadeliger. De grootste kostenpost voor een LNG truck is de hoge aanschafprijs. Dit vertaalt zich bij de beschouwde condities naar ongeveer 0,23 €/km en is daarmee vergelijkbaar met CNG, maar ongeveer 0,06 €/km hoger dan diesel. Echter, doordat de brandstof (per kilogram) goedkoper is zal de TCO nagenoeg kostenneutraal uitpakken. De kosten voor onderhoud, verzekering en motorrijtuigenbelasting zijn vergelijkbaar met die van een dieseltruck.
• Omdat de koper van een CNG of LNG truck in aanmerking komt voor de Milieu-Investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL), kan dit een extra voordeel opleveren³².

Figuur 35: TCO vrachtauto's CNG en LNG

³¹Sinds 2019 publiceert de Natural Gas Vehicle Association (NGVA) geen CNG/LNG voertuigcatalogus meer voor Europa. Hierdoor is onzeker of het aantal beschikbare CNG/LNG vrachtauto’s in 2020 nog hetzelfde is als in 2019. Er is aangenomen dat het aantal modellen stabiel is gebleven.

³²Zie MIA en VAMIL voor ondernemers aanvragen | RVO.nl | Rijksdienst